Οι θησαυροί της αρχαίας
Ελληνικής τέχνης καταστράφηκαν και
λεηλατήθηκαν , όπως είναι γνωστό, από
Ρωμαίους , Γότθους ,Φράγκους σταυροφόρους
, από τον Ενετό Μοροζίνη και από τον
Άγγλο Έλγιν . Απεσταλμένοι Μουσείων ,
Πανεπιστημίων και Βασιλιάδων της Ευρώπης
ήρθαν στην Ελλάδα στους χρόνους της
Τουρκοκρατίας και πήραν νομίσματα ,
χειρόγραφα , επιγραφές και έργα τέχνης
. Από όλους αυτούς όμως την μεγαλύτερη
βαρβαρότητα έδειξε στην Ελλάδα ο αββάς Fourmont που ήταν απεσταλμένος του
Λουδοβίκου του ΙΕ' της Γαλλίας . Η
βαναυσότητα του ήταν για να είναι αρεστός
στο βασιλιά του που ήθελε να είναι ο
μόνος που θα έχει διαβάσει και θα έχει
κάνει έρευνα σε Ελληνικές επιγραφές
και τόπους των αρχαίων προγόνων μας . Ο
Fourmont
αναζήτησε επιγραφές
στην Αθήνα , στη Σαλαμίνα , στα Μέγαρα
και στην Πελοπόννησο . Στη Πελοπόννησο
πήγε και στα αγριότερα μέρη της Μάνης
. Ο ίδιος ομολογεί σε χειρόγραφο του ,
το οποίο σώζεται μαζί με το ημερολόγιό
του , ότι κατέστρεψε πάνω από 1500 επιγραφές
! 300 από τις οποίες μόνο στη Σπάρτη . Σε
επιστολές του περιγράφει αυτάρεσκα την
εξολόθρευση που έκανε στις αρχαιότητες
της Τροιζήνας και της Ερμιόνης . Εξηγεί
ότι βρήκε εκεί πολλές επιγραφές στις
οποίες κατέστρεφε τα γράμματα .
Ο Άγγλος περιηγητής
Dodwell που πήγε στη Πελοπόννησο αρκετά
χρόνια μετά το Fourmont , διηγείται : '' Αφού
αντέγραψα μερικές επιγραφές παρατήρησα
τον Μανουσάκη (χωρικός της περιοχής)
ότι τις τουμπάριζε και τις σκέπαζε κάτω
από θάμνους ή πέτρες . Τον ρώτησα και
μου εξήγησε ότι πριν πολλά χρόνια ένας
Γάλλος σμίλευε τα γράμματα αφανίζοντάς
τα . Πράγματι μου έδειξε μεγάλες
μαρμάρινες πλάκες από τις οποίες είχαν
αποξυθεί οι επιγραφές με βάρβαρο τρόπο''
. Τα λόγια του Dodwell μας ενδιαφέρουν
εξαιρετικά , επειδή επιβεβαιώνουν
ενδιαφέρον των απλών Ελλήνων χωρικών
εκείνης της εποχής για τη διαφύλαξη της
προγονικής κληρονομιάς τους . Επίσης
αυτά τα λόγια φανερώνουν το πόσο
υποκριτικά είναι τα επιχειρήματα των
Άγγλων που αρνούνται την επιστροφή των
γλυπτών του Παρθενώνα που γι ' αυτούς
έγινε με την δήθεν αδιαφορία των Ελλήνων
για τα μνημεία τους .
![]() |
Το Άργος σε σχέδιο του Fourmont |
Από όσα γράφει ο ίδιος
ο Fourmont έκανε καταστροφή στη Σπάρτη : ''
Επί 30 μέρες και πλέον 30, 40 και 60 εργάτες
κάθε μέρα εκθεμελιώνουν την πόλη της
Σπάρτης . Μου υπολείπονται 4 μόνο πύργοι
να καταστρέψω ... προς το παρόν ασχολούμαι
με την καταστροφή των τελευταίων
αρχαιοτήτων ... καταλαβαίνετε τι χαρά
δοκιμάζω ( ! ) ... αλλά να η Μαντινεία , η
Στυμφαλία , η Τεγέα και ιδιαίτερα η Νεμέα
και η Ολυμπία αξίζουν την εκ βάθους
εκθεμελίωση . Έκανα πολλές πορείες
αναζητώντας αρχαίες πόλεις αυτής της
χώρας και έχω καταστρέψει μερικές .
Ανάμεσά τους την Τροιζήνα , την Ερμιόνη
, την Τύρινθα , τη μισή ακρόπολη του
Άργους , τη Φλιασία , το Φενεό ... μπήκα
στη Μάνη . Εδώ και 6 εβδομάδες ασχολούμαι
με τη ολοκληρωτική καταστροφή της
Σπάρτης ! Γκρεμίζοντας τα τείχη , τους
ναούς της , μην αφήνοντας πέτρα στη πέτρα
θα κάνω και την τοποθεσία της άγνωστη
στο μέλλον , για να την ξανακάνω εγώ
γνωστή ( ! ) Έτσι θα δοξάσω το ταξίδι μου
. Δεν είναι αυτό κάτι ; '' ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΡΟΙΖΗΝΑ
ΑΝΑΦΕΡΕΙ : '' Γκρέμισα ότι απέμεινε από
τα οχυρά και τους ναούς της '' ΚΑΙ ΜΕ
ΑΠΙΣΤΕΥΤΗ ΑΦΕΛΕΙΑ ΟΜΟΛΟΓΕΙ : ''Από τους
περιηγητές που προηγήθηκαν δεν θυμάμαι
να τόλμησε κανείς να κατεδαφίσει πύργους
και μεγάλα κτίρια! '' ΠΑΡΟΝΟΙΚΟΣ ; ημιμαθής
; φανατικός εχθρός του αρχαίου πνεύματος
εξαιτίας της ιδιότητάς του ως κληρικού;
Δεν ξέρει κανείς την ακριβή απάντηση .
Ίσως λίγο από όλα . Η καταστροφή που
προκάλεσε είναι τεράστια στον Fourmont
οφείλετε η εξαφάνιση της αρχαίας Σπάρτης
, της Τροιζήνας και της Ερμιόνης . Με
δικά του στοιχεία αυτά δηλαδή που δίνει
ο ίδιος στη Σπάρτη πλήρωσε 1200 ημερομίσθια
για το γκρέμισμα των μνημείων και των
κτιρίων που σώζονταν ακόμη . Το θαύμα
είναι ότι δεν πρόλαβε να πάει στην αρχαία
Ολυμπία επειδή ανακλήθηκε στη Γαλλία
. Η καταστροφή που έκανε δεν έχει ξαναγίνει
στην Ελλάδα ούτε από Γότθους ούτε από
τους Τούρκους . Οι αντιγραφές που έκανε
στις 1500 επιγραφές που κατέστρεψε
βρίσκονται στη βιβλιοθήκη των Παρισίων
. Είναι πιθανόν οι καταστροφές που έκανε
ο Fourmont να έχουν γίνει με την πρακτική
της ''καταδίκης της μνήμης'' που ήταν ένα
είδος τιμωρίας που έκαναν οι Ρωμαίοι
αιώνες πριν από αυτόν . Με αυτή τη πρακτική
γινόταν κάθε προσπάθεια προκειμένου
να εξαφανίσουν όλα τα στοιχεία που
αποδείκνυαν την ύπαρξη του κάθε
τιμωρημένου που ήθελαν να ατιμάσουν .
Στη περίπτωση του Fourmont και του βασιλιά
του ο ατιμασμένος ήταν ο αρχαίος Ελληνικός
πολιτισμός .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου