Η αλήθεια για τον Καιάδα

 

Ιστορικά στοιχεία

α) Από ιστορικά στοιχεία βλέπουμε ότι στην Σπάρτη υπήρχε εκ γενετής τυφλός ποιητής που ήταν ο Τυρταίος.

Ο Τυρταίος έγραψε πολεμικά ποιήματα με στίχους που βοηθούσαν στην εξύψωση του μαχητικού πνεύματος των στρατιωτών στο πεδίο της μάχης. Με τις ελεγείες και τους παιάνες του τόνιζε τη στρατιωτική τιμή και την αγάπη προς την πατρίδα, φιλοδοξώντας να στηρίξει το σπαρτιατικό στρατό κατά το Β' Μεσσηνιακό πόλεμο (περίπου 670 π.Χ.).

β) Επίσης βλέπουμε ότι υπήρχε κουτσός Σπαρτιάτης βασιλιάς που ήταν ο Αγησίλαος . Ο Αγησίλαος ο Α ήταν βασιλιάς της αρχαίας Σπάρτης, που καταγόταν από το γένος των Αγιαδών.

Ήταν γιος και διάδοχος του Δορύσσου. Σύμφωνα με τον Απολλόδωρο βασίλευσε 44 χρόνια (920 π.Χ. - 877 π.Χ.).

γ) Ιστορική είναι και η αναφορά ότι όταν κάποτε ειρωνεύτηκαν έναν κουτσό Σπαρτιάτη που πήγαινε να πολεμήσει, αυτός απάντησε πως «ο πόλεμος χρειάζεται άτομα που μένουν στη θέση τους και όχι άτομα που το βάζουν στα πόδια».

δ) Μόνη αναφορά που υπάρχει για το θέμα που αργότερα είπαν ότι είναι ο Καιάδας είναι από τον Πλούταρχο ο οποίος αναφέρει ότι ακολουθούσαν μια τακτική για παιδιά γεννημένα πρόωρα ή ‘’άμορφα’’, μας αναφέρει με κόσμιο τρόπο την τερατογένεση. Τρεις μέρες μετά τη γέννηση, οι Σπαρτιάτισσες μητέρες έφερναν τα βρέφη τους στην επιτροπή Γερόντων, η οποία αξιολογούσε τη σωματική τους αρτιότητα. Όσα παιδιά κρίνονταν ανεπαρκή για τη στρατιωτική εκπαίδευση στην οποία θα υποβάλλονταν αφήνονταν σε ειδικό μέρος (σε ένα τόπο δηλαδή που οι Σπαρτιάτες απέθεταν τα βρέφη με ειδικές ανάγκες, όπως αναφέρει ο Πλούταρχος και μόνον αυτός, στο βίο του Λυκούργου) γι’ αυτό το σκοπό και η πρόνοια τους ανετίθετο στον θεό, ο οποίος και μεριμνούσε για τη μοίρα τους χωρίς η πόλη να επιφορτιστεί το μίασμα της παιδοκτονίας.

Να μη ξεχνάμε ότι ένας απ’ τους πιο ατιμωτικούς θανάτους κατά την αρχαιότητα, ήταν η κατακρήμνιση σε βάραθρο, δεν εφαρμοζόταν μόνο στη Σπάρτη, αλλά σε Αθήνα, Κόρινθο, Δελφούς, Θεσσαλία κι αλλού. Αφορούσε τους αιχμαλώτους, εγκληματίες, ιερόσυλους και προδότες. Εκτός από το αυτονόητο μαρτύριο, η ποινή εμπεριείχε και μεταφυσικές προεκτάσεις, καθώς το σώμα παρέμενε άταφο και η ψυχή αδυνατούσε να λυτρωθεί.

«Κόρακες» ονομαζόταν ο τόπος τιμωρίας στη Θεσσαλία, «βάραθρο» ή «όρυγμα» στην Αθήνα, «Καιάδας» στη Σπάρτη. Ο Στράβων αποκαλεί τον Καιάδα «δεσμωτήριον το παρά Λακεδαιμονίους σπήλαιο», ενώ ο περιηγητής και γεωγράφος Παυσανίας χαρακτηρίζει τον Καιάδα «…απότομο και βαθύ βάραθρο», στην περιγραφή της απόδρασης του Μεσσήνιου ήρωα Αριστομένη, που ρίχτηκε εκεί ζωντανός από τους Σπαρτιάτες μαζί με 50 Μεσσήνιους αιχμαλώτους κατά τη διάρκεια του Β’ Μεσσηνιακού πολέμου. Επίσης ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι στον Καιάδα οι Σπαρτιάτες κατακρήμνισαν και το νεκρό σώμα του βασιλιά Παυσανία που είχε καταδικαστεί σε θάνατο επί προδοσία. Οι αρχαίες αναφορές καθιστούν σαφές ότι στον Καιάδα απορρίπτονταν «…οι επί μεγίστοις τιμωρούμενοι» και οι αιχμάλωτοι πολέμου.

Ο θρύλος του Καιάδα φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά το 1904, όταν κατά την διεξαγωγή αρχαιολογικής έρευνας, τα ευρήματα εντός του Καιάδα οδήγησαν την τότε ομάδα των ξένων αρχαιολόγων στη διαπίστωση, που έως σήμερα κακώς παραμένει, ότι οι αρχαίοι Σπαρτιάτες έριχναν στον γκρεμό τα ανάπηρα παιδιά, με το σκεπτικό ότι ήταν ανεπιθύμητα στην κοινωνία τους. Η επιστημονική ομάδα βασίστηκε στο μικρό μέγεθος των οστών, που αποκάλυψε η αρχαιολογική έρευνα, τα οποία αποδόθηκαν σε μικρά παιδιά.

Ακριβώς μισό αιώνα μετά, η μέθοδος του άνθρακος C14 αξιολόγησε τα συγκεκριμένα ευρήματα ως μη ανήκοντα σε παιδιά αλλά σε ενήλικους άνδρες και γυναίκες και μόνον σε ένα ποσοστό 15% ανήλικων.

Κατά τη δεκαετία του 1980, πολλοί αρχαιολόγοι και σπηλαιολόγοι κατέβηκαν εσωτερικό του. Η ανθρωπολογική μελέτη έδειξε ότι τα οστά που βρέθηκαν ανήκουν σε ενηλίκους, ηλικίας 18-35 ετών. Βρέθηκε μόνο ένας σκελετός παιδιού, όχι πολύ μικρής ηλικίας, το οποίο πιθανολογείται ότι έπεσε κατά λάθος μέσα στον Καιάδα.

Μαζί με τα οστά βρέθηκαν αιχμές από βέλη και δόρατα, ενώ ένα θραύσμα κρανίου είχε καρφωμένη πάνω του την αιχμή ενός βέλους. Πολλοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα από τα σώματα που ρίχτηκαν εκεί ήταν ήδη νεκρά. Βρέθηκαν, επίσης, λύχνοι και σιδερένιοι χαλκάδες-δεσμά.

Το 1983 και το 2003 το τμήμα τής Ιατρικής σχολής διενήργησε εκτεταμένες έρευνες στον χώρο, επιβεβαιώνοντας ότι δεν υπάρχουν οστά μικρών παιδιών στο εσωτερικό του σπηλαιοβάραθρου.στον Καιάδα και έδωσαν διάφορα στοιχεία για τα ευρήματα που υπάρχουν στο Καιάδα.

Ο Καιάδας δεν ήταν λοιπόν τόπος απόθεσης βρεφών, αλλά εκτέλεσης θανατοποινιτών και εχθρών της Σπάρτης.