Τι είναι τα υβρίδια

Για την λέξη υβρίδιο υπάρχουν σαν νόημα δύο εκδοχές η πρώτη είναι η λατινική και έχει να κάνει με την λέξη ''hubris'' που είναι η λατινική λέξη για την διασταύρωση οικιακού χοίρου με αγριογούρουνο. Η δεύτερη μας έρχεται περισσότερο γνωστή και είναι από την ένωση των λέξεων ''ύβρις και Διός '' που στα χρόνια μας σημαίνει ''ύβρις κατά του Θεού''. Ίσως να μην είναι καθόλου τυχαίο το νόημα αυτής !!!

Οι αρχαίοι γνώριζαν ότι οι διασταυρώσεις δύο ποικιλιών σε φυτά ή ζώα, είχαν ως αποτέλεσμα εύρωστα και υγιή φυτά ή ζώα όπως για παράδειγμα την διασταύρωση αλόγου με γαϊδούρι που τους έδινε το μουλάρι.

Στα χρόνια που ζούμε τα υβρίδια στην γεωργική παραγωγή λειτούργησαν εξαιρετικά για φυτά μεγάλης καλλιέργειας όπως το καλαμπόκι, τριπλασιάζοντας τις αποδόσεις αλλά παρουσίαζαν βασικά μειονέκτηματα. Μεγάλες απαιτήσεις σε νερό λιπάσματα και φυτοπροστασία. Εδώ πρέπει να κάνουμε αναφορά στο θέμα υγεία. Όσο περισσότερα λιπάσματα και φυτοφάρμακα τόσο περισσότερο το φυτό είναι μιά μικρή βόμβα για την υγεία.
Το λάθος το έκαναν και οι γεωπόνοι που παράβλεψαν την υποβάθμιση της ποιότητας των προϊόντων για χάρη της αύξησης της απόδοσης. Τα υβρίδια μπήκαν στη γεωργική πρακτική μαζί με την υποτιθέμενη πρόοδο με λιπάσματα , φυτοφάρμακα, μηχανήματα, αρδεύσεις και φυσικά με κόστος σε χρήματα.
Κανείς δεν σκέφτηκε να βάλει σε αυτές τις ιδανικές συνθήκες τους παλιούς σπόρους και αυτό είναι το παράλογο στην ιστορία των υβρίδιων εναντίον των παραδοσιακών σπόρων.
Εξοικειωθήκαμε σαν καταναλωτές και δεν λέμε τίποτα για την ντομάτα που είναι άγευστη σαν άχυρο επειδή ο έμπορας μπορεί να την έχει ένα μήνα στο ψυγείο! ουσιαστικά στο τόπο μας είναι ο μόνος κερδισμένος από τα υβρίδια!!! Για το εξωτερικό φυσικά κερδισμένες είναι οι εταιρίες που παράγουν τους σπόρους και συνεχώς θα έχουν πελάτες.
Άλλο μειονέκτημα είναι η αδυναμία τους να παράξουν απογόνους. Για παράδειγμα στα Μέγαρα Αττικής γεωργός που έκανε το λάθος γύρω στο 1985 να δώσει τον  παραδοσιακό σπόρο για μαυραγάνι σιτάρι  που είχε και να βάλει τον νέο σπόρο που του είπαν ότι είναι καλός και παραγωγικός, την επόμενη χρονιά δεν είχε στάρι και έπρεπε να ξανακάνει αγορά σπόρου αφού το υβρίδιο είναι σαν το μουλάρι που λέγαμε παραπάνω και δεν κάνει απογόνους.
Ο μέσος γεωργός που τα τελευταία 40 χρόνια έκανε το λάθος και έβαλε υβρίδια είναι εξαρτημένος . Αν μια χρονιά η Ελλάδα δεν εισάγει σπόρους η γεωργική παραγωγή μας θα μειωθεί ραγδαία. Δεν μπορώ να μην αναφέρω ότι η Ελλάδα μέχρι πριν λίγα χρόνια είχε 111 ντόπιες ποικιλίες μαλακού σιταριού και 139 ντόπιες σκληρού , 99 ντόπιες ποικιλίες κριθαριού, 294 ποικιλίες καλαμποκιού, 39 ποικιλίες βρώμης . Από όλα αυτά διασώθηκαν μόνο το 1% των ντόπιων ποικιλιών σιταριού !!!
Σήμερα όλο και περισσότεροι καταναλωτές ζητάν την επαναφορά στη γεύση . Το καλό είναι ότι εκτός από τα δημητριακά που μας έμειναν ελάχιστα, έχουμε όλους τους άλλους σπόρους για να μπορέσουμε να αποφύγουμε την καταστροφή. Ο καθένας μας μπορεί από το ίντερνετ και περισσότερο από το facebook να βρει ομάδες που κάνουν αγώνα να σώσουν τους παραδοσιακούς σπόρους. Αν αυτούς τους σπόρους τους δώσουμε σε ανθρώπους που αγαπάνε τη γη σιγά σιγά θα μπορέσουν να κάνουν αναπαράγωγή και να πολλαπλασιασουν τους παλιούς σπόρους.

Πηγές : Δρ. Κώστα K. Δελή MSc, PhD, Καθηγητής Εφαρμογών Γενετικής Φυτών και Βιοτεχνολογίας, Σχολή Τεχνολογίας Γεωπονίας και Τεχνολογίας Τροφίμων και Διατροφής, Τμήμα Τεχνολόγων Γεωπόνων ΤΕΙ Πελοποννήσου.

Αντώνης Πετρόγιαννης, tharrosnews.gr